MERSİN’İN LOJİSTİK GÜCÜ: STRATEJİK KONUM, KÜRESEL VİZYON VE STRATEJİK YATIRIM PLANI

Ayhan Kızıltan, ben@ayhankiziltan.com, Mersin 04.10.2025

SATIN AL

UĞUROLA MERSİN, UĞUROLA TÜRKİYE…

MERSİN’DEN TÜRKİYE’YE PROJELER başlıklı geçen haftaki giriş yazısından sonra bu haftaki yazımı Mersin’in Stratejik Konumu ile kentimizin en büyük güçlerinden biri olan Mersin’in Lojistik Gücü konusunu birleştirerek kaleme aldım.

Mersin; Doğu Akdeniz’in en büyük konteyner limanlarından biri, Türkiye’nin en yüksek hacimli serbest bölgelerinden biri, yeni açılan bölgesel havalimanı ve yapımı süren yüksek standartlı demiryolu-otoyol hatlarıyla Türkiye’nin en kritik çok modlu (deniz–demir–hava–karayolu) lojistik düğümüdür.

2025–2027 perspektifinde liman ve hava kargo kapasitesindeki beklenen artış, Mersin–Adana–Gaziantep (MAG) demiryolu ve Antalya bağlantılı yeni otoyol hattıyla birleşerek Mersin’i Levant–Kafkasya–İç Anadolu–Ortadoğu ekseninde ihracat, transit ve soğuk zincir merkezine konumlandırıyor.

Akkuyu Nükleer Güç Santralinin (NGS) devreye girmesi ise enerji arz güvenliği ve sanayi tabanı için yapısal kaldıraç yaratacaktır.

Mersin bugün yalnızca liman ve havalimanıyla değil, karayolu ve demiryolu taşımacılığıyla da (yakında hayata geçecek hızlı tren projesiyle) Avrupa, Ortadoğu, Kafkasya, Türki Cumhuriyetler ve Rusya’ya açılan bir lojistik kapıdır.

Transit ya da ithalat konteyner yükleri limana gelir, buradan karayolu ve demiryolu ile hedef pazarlara taşınır.

Bu hat, Mersin’in stratejik değerini artırırken, yeni yatırımlarla çok daha güçlü bir hale gelebilir. Mersin, yalnızca Türkiye’nin değil, Avrasya’nın lojistik başkenti olmaya adaydır. Limanı, havalimanı, karayolu ve demiryolu ağları ile küresel ticaretin merkezlerinden biri olabilir.

Mersin’in stratejik konumu, lojistik olanakları bölgemizin ve artalanımızın da olanakları dikkate alınarak bütüncül bir planlama yapılırsa, siyasetçilerin deyimiyle, uçar ve etrafını da uçurur.

COĞRAFİ KONUM VE BÖLGESEL ERİŞİM

Mersin, Doğu Akdeniz kıyısında; Avrupa–Ortadoğu–Kafkasya hatlarının kesişiminde, Ceyhan enerji koridoru ve Çukurova tarım havzasıyla bütünleşmiş bir konumdadır. AB’nin TEN‑T Trans-Avrupa Ulaştırma Ağı (Trans-European Transport Network) Akdeniz Koridoru doğrudan üyelik dışı olsa da Mersin, bu koridora deniz ve Ro‑Ro hatları üzerinden bağlanan doğal bir çıkış kapısı işlevi görür.

Yapımı süren Çeşmeli-Taşucu Otoyolu ve hatta MAG demiryolu batıya doğru uzatılıp Akkuyu NGS’ye kadar ulaştırılırsa, hem lojistik hem tarım hem de turizmin önünü açacak olağanüstü bir yatırım olacaktır.

Bunun yanısıra Akkuyu nükleer santralin bakımı-onarımı konusunda büyük kolaylık sağlayacaktır.

ENERJİ BOYUTU: AKKUYU NGS VE BÖLGESEL ARZ GÜVENCESİ

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin kademeli devreye girişi, enerji yoğun sanayi için yerinde arz güvenliği sağlayacaktır. Liman‑OSB‑NGS sinerjisi, petrokimya ve türev sektörlerde yeni yatırımların önünü açabilir.

ÇUKUROVA ULUSLARARASI HAVALİMANI VE UÇAK KARGO

Çukurova Havalimanı yalnızca yolcu değil, kargo taşımacılığı için de kritik bir merkez olabilir.

Havalimanı çevresi, çağdaş ve ileriye yönelik bir imar planlamasıyla, gümrüklü antrepolar, soğuk hava depoları olan özel lojistik merkezlerle donatılmalıdır. Bu yatırımlar Mersin’i dünya pazarlarına açacak güçlü bir kapı ve merkez haline getirecektir.

MERSİN LİMANI

Mersin Limanı yıllık 2,6 milyon TEU kapasitesiyle Türkiye’nin en işlek limanlarından biridir. Ancak artan ihracat, ithalat ve transit yük trafiği bu kapasiteyi hayli zorlamaktadır.

Mersin Limanının çevresi de çağdaş, ileriye yönelik ve liman hizmetlerinin hızlanmasını sağlayacak şekilde arazi olarak genişletilmesi (özellikle kuzeye doğru), modernizasyonu sağlanmalı ve tesislerle donatılmalıdır.

TAŞUCU SEKA LİMANI

Taşucu SEKA Limanı aslında çok isabetli bir konumdadır…

Mersin’in batı bölgeleri Antalya’nın Taşucu’na yakın bölgeleri de dahil narenciye, yaş sebze ve meyve üretiminde önemli bir alandır. Tarım ürünlerimizin karayolu ile yapılan ihracat sevkiyatlarında, özellikle Bulgaristan gümrük kapılarında sıkça karşı karşıya kaldığı keyfi engelleme tutumları hem ihracatçımızı hem de çiftçimizi çok zorda bırakmaktadır.

Taşucu SEKA Limanı, bu bölgenin tarım ürünlerini Bulgaristan karayolu gümrüğünü soğutuculu RO-RO Gemi Seferleri ile baypas ederek Slovenya’nın Adriyatik Denizi kıyısındaki Koper Limanına seri şekilde ulaşmasını sağlayacaktır.

Özellikle Çekya’dan böyle bir öneri gelmesi beni heyecanlandırmıştı.

Bu bölgelerdeki ülkelerde sektörün ileri gelenleri ile yaptığım görüşmelerde bana bu öneri sunulmuştu.

Mevcut durumda İtalya’nın Trieste Limanına Mersin’den yapılan RO-RO Seferleri Mersin ve Türkiye için büyük bir avantaj.

MERSİN ANA KONTEYNER LİMANI PROJESİ

Özellikle uzun zamandır beklenen Mersin Ana Konteyner Limanı Projesi’nin hayata geçirilmesi, Mersin’i Doğu Akdeniz’in Singapur’u yapabilir, Dubai’nin çok ötesinde bir Ticaret Merkezi olabilir.

Mersin’in bölgesel olarak böyle güçlü bir Lojistik Merkez olması tüm Doğu Akdeniz Kıyılarımıza büyük bir avantaj sağlayacaktır. İllerimiz birbirinin projelerini engellemeye değil aynı projeleri kendileri de yapmaya başlayacaktır; çünkü uluslararası yatırımcılar bölgemize hücum edecektir.

Mevcut Mersin Limanının çevresi planlanırken Mersin Ana Konteyner Limanı da kesinlikle inşa edileceği düşünülerek bir imar planı yapılmalıdır.

KARA YOLU LOJİSTİK KÖYLERİ

Mersin merkez, Tarsus ve OSB yakınlarında kurulacak lojistik köyler kara taşımacılığına yeni bir boyut katacaktır. Bu köylerde TIR parkları, bakım-onarım merkezleri, akaryakıt istasyonları, gümrüklü-gümrüksüz antrepolar yer almalıdır. Limanlara gelen transit konteyner yükleri bu köylerde elleçlenebilir ve bu köyler üzerinden Avrupa, Ortadoğu, Rusya ve Türki Cumhuriyetlere ulaştırılabilir.

Küçük bir örneğini Mersin Büyükşehir Belediyesi Huzurkent’te kurdu ve firmalar taşınmaya başladı bile.

Limanın süratle boşaltılması armatörlere büyük avantaj sağlayacağından Mersin Limanında büyük yük gemileri trafiği hayli artacaktır.

DEMİRYOLU VE KARAYOLU ENTEGRASYONU

Mersin–Adana–Gaziantep hızlı demiryolu projesi lojistik köylerle ve limanla entegre edilirse intermodal taşımacılık gelişecektir. Bu sayede yükler konteynerden TIR’a, TIR’dan trene kolayca aktarılabilecek, zaman ve maliyet avantajı sağlanacaktır.

SEKTÖREL LOJİSTİK MERKEZLER

Mersin, tarım, sanayi ve ticaret açısından güçlü bir sektörel çeşitliliğe sahiptir. Özellikle Kuru Gıda, Bakliyat ve Hububat Sektöründe dünya çapında bir işleme ve paketleme kapasitesine ulaşmıştır. Mersin’de yalnızca bu sektör için kendi limanı olan bir Kuru Gıda Serbest Bölgesi yapılması, kenti bakliyat ve hububat işlenmesi ile paketlenmesinde dünya lideri yapacaktır.

Ayrıca sebze-meyve, kesme çiçekçilik ve sanayi ürünleri için de ayrı üretim, işleme ve lojistik merkezleri kurulmalıdır.

DİJİTAL LOJİSTİK PLATFORMU

Mersin’deki tüm lojistik ağlar, Mersin Dijital Lojistik Platformu üzerinden yönetilmeli. Bu platform sayesinde gümrük işlemleri, antrepo stokları, TIR seferleri tek ekrandan takip edilebilir.

Yapay zeka ve büyük veri destekli sistemler lojistikte hız, şeffaflık ve verimliliği artıracaktır.

SONUÇ VE ÇAĞRI

Mersin, liman + serbest bölge + yeni havalimanı + yükselen demiryolu‑otoyol bileşimiyle Türkiye’nin en avantajlı lojistik ve sanayi platformlarından biridir. 2025–2027’de tamamlanacak düğümler, kentin rolünü Doğu Akdeniz’in ana dağıtım merkezi seviyesine çıkarabilir. Bu potansiyelin gerçekleşmesi; projelerin eşzamanlı takvimi, liman‑şehir koordinasyonu, soğuk zincir ve blok tren uygulamalarının hızla ölçeklenmesine bağlıdır.

Deniz, kara, demir ve havayolları ile donatılmış Mersin her yolun ulaştığı bir kent olacaktır; yani “HER YOL MERSİN’E ÇIKAR”.

Mersin’in limanları, havalimanı, kara yolu ve demiryolu tek zincirde buluşturulursa, kentimiz yalnızca Türkiye’nin değil, Avrasya’nın en büyük lojistik merkezi olur.

Bunlar hayal değil; seri olarak gerçekçi ve tüm Dünya Ticaretine yönelik bir şekilde Mersin Stratejik Yatırım ve Kalkınma Planını hazırlamalıyız.

KENTİMİZ YALNIZCA KONUT İMAR PLANLARI İLE BİR YERE VARAMAZ.

BÜTÜNCÜL BİR ŞEKİLDE MERSİN’İ PLANLAMALIYIZ.

Kişilerin çıkarlarını gözardı edip tüm kentin ve ülkenin çıkarları doğrultusunda kalkınma sağlayacak planlar yapmalıyız. Bu vizyonu gerçekleştirmek için kamu, özel sektör ve sivil toplum el ele vermelidir.

Şimdi irade koyma ve harekete geçme zamanıdır!

Hoşça kalın, haftaya yine buradayız…